به طور حتم قیمت عسل طبیعی یکی از مهمترین معیار‌ها هنگام خرید عسل است. عده‌ای معتقد‌اند که هر چقدر قیمت عسل بیشتر باشد احتمال اینکه عسل طبیعی باشد نیز بیشتر است و عسل‌های ارزان قطعا تقلبی هستند. از سوی دیگر عده‌ای می‌گویند که قیمت عسل نباید از حدی بیشتر باشد و عسل گران نه تنها نشان کیفیت نیست بلکه گران‌فروشی فروشنده یا زنبوردار را می‌رساند.
در این مطلب قصد داریم تا با یک دید واقع‌بینانه و منطقی فاکتورهای موثر بر قیمت عسل را مورد ارزیابی قرار دهیم.
ما قبلا درمطلب روش تشخیص عسل طبیعی انواع عسل، یعنی عسل طبیعی، تقلبی، مخلوط و عسل تغذیه ای را معرفی و با هم مقایسه کردیم. از آنجا که به نوع تقلبی و مخلوط نمی‌توان نام عسل گذاشت، در این مطلب به بررسی قیمت عسل های تغذیه‌ای و طبیعی در بازار ایران خواهیم پرداخت.
برای مشاهده تصویر در اندازه بزرگتر روی آن کلیک کنید.
قیمت‌ها بر اساس یک کیلوگرم است
همانطور که می‌بینید قیمت عسل در ایران، بازه‌ی گسترده‌ای دارد که از حدود کیلویی ۵۰ هزارتومان شروع می‌شود تا قیمت‌هایی حتی بالاتر از ۳۸۰ هزارتومان. اما این اختلاف قیمت به چه عواملی بستگی دارد.
فاکتورهای تعیین کننده در قیمت عسل
قیمت عسل به فاکتورهای متعددی مانند حجم خرید، تغذیه‌ای یا طبیعی بودن، نوع عسل، منطقه‌ی برداشت، کیفیت عسل و… بستگی دارد که در زیر به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
حجم خرید
اولین و مهمترین عامل تعیین کننده در قیمت عسل، میزان خرید است. به عنوان مثال قیمت عسل طبیعی هنگام خرید به صورت عمده از زنبوردار حدود ۹۰ تا ۱۶۰ هزارتومان است که همین عسل ممکن است بین ۱۵۰ تا ۲۸۰ هزارتومان در بازار به فروش برسد.
و یا قیمت عسل تغذیه اگر به صورت عمده خرید شود ممکن است در حدود ۵۰ تا ۷۰ هزارتومان باشد و قیمت فروش آن در حدود ۱۱۰ تا ۱۳۰ هزارتومان باشد.
معمولا زنبورداران هم ترجیح می‌دهند عسل خود را به صورت عمده و به قیمت پایین‌تر بفروشند تا نقدینگی برای برداشت‌های بعدی و هزینه‌های حمل و نقل داشته باشند.
عسل تغذیه ای است یا طبیعی
به هر حال دوست داشته باشیم یا نه حجم زیادی از عسل تولیدی در کشور به صورت تغذیه‌ای است یعنی زنبور در این حالت به جای استفاده از شهد گیاهان از آب شکر یا سایر مواد قندی مصنوعی تغذیه می‌کند. علت آن هم این است که در این حالت بارگیری کندو چیزی در حدود ۳ تا ۴ برابر حالت عادی خواهد شد و کلنی زنبور قوی می‌شود.
با این وجود قیمت عسل تغذیه در بازار نصف عسل طبیعی است که با توجه به حجم بیشتری که تولید می‌شود برای زنبودار صرفه اقتصادی دارد (هر چند فروش آن به عنوان عسل طبیعی غیراخلاقی است).
در کشور ما برای تشخیص تغذیه‌ای یا طبیعی بودن عسل از آزمایش ساکارز عسل استفاده می‌کنند. به عسل‌هایی که ساکارز آنها بالای ۵ باشد تغذیه‌ای می‌گویند. البته عسل کنار استثناست چون به طور طبیعی ساکارز بالایی دارد.
نوع و کیفیت عسل
نوع و کیفیت عسل نیز از فاکتورهای بسیار مهم در تعیین قیمت عسل طبیعی هستند. به عنوان مثلا معمولا عسل گیاهانی که به وفور در کشور یافت می‌شوند مانند گون و عسل هایی که از شهد چند گیاه به دست می‌آیند قیمت پایین‌تری نسبت به عسل‌هایی چون آویشن یا زرشک دارند.
البته کیفیت عسل هم معیار و ملاک مهمی است که تنها با آزمایش عسل مشخص می‌شود. به عنوان مثال ممکن است عسل گون با ساکارز ۰.۹٪ از عسل آویشن با ساکارز ۲.۹ گرانتر باشد.
طعم و مزه عسل
بله درست است، طعم و مزه عسل نیز می‌تواند بر روی قیمت عسل طبیعی تاثیرگذار باشد. اگر چه فاکتورهای آزمایشگاهی عسل نقش تعیین کننده‌ای در قیمت نهایی عسل دارند اما نباید طعم و مزه عسل را نادیده گرفت.
بسیاری از عسل ها با اینکه فاکتورهای آزمایشگاهی بسیار خوبی دارند اما به دلایل مختلفی از طعم و مزه مطلوبی برخوردار نیستند و چون طعم و مزه قابل تشخیص‌ترین پارامتر عسل نزد مشتری است این نوع عسل‌ها به اصطلاح مشتری پسند نیستند.
به همین دلیل گاهی عسلی که طعم مزه مناسبی ندارد اما فاکتورهای آزمایشگاهی خوبی دارد به این علت که باب میل مشتری نیست با قیمت پایین‌تری به فروش می‌رسد.
به عنوان مثال دو نوع عسل گون که هر دو هم طبیعی هستند اما یکی از آنها طعم و مزه بهتری دارد ممکن است تا ۳۰ هزارتومان برای هر کیلو گرانتر به فروش برسد.
منطقه برداشت
منطقه برداشت نیز اگر چه معیار و ملاک درستی برای قیمت‌گذاری عسل نیست اما به هر حال بر آن تاثیر می‌گذارد. معمولا هرچه زنبوردار کندوها را در جاهای بکرتری قرار دهد و سختی بیشتری متحمل شود به تبع عسل را نیز گرانتر می‌فروشد.
به همین دلیل عسل‌هایی که از مناطق دست نخورده و گاها محافظت شده که هیچگونه آلودگی و سمی در آن وجود ندارد با عنوان عسل طبیعی ارگانیک با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد.
بسته بندی عسل
نوع بسته‌بندی عسل نیز می‌تواند بر روی قیمت عسل تاثیرگذار باشد. اگر چه این تاثیرگذاری نمی‌تواند بسیار زیاد باشد اما به هر حال نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
به عنوان مثال، عسلی که در یک ظرف بی‌کیفیت پلاستیکی که بر روی طعم و مزه عسل نیز تاثیر می‌گذارد بسته بندی شده قطعا در مقایسه با یک ظرف شیشه‌ای و استاندارد عسل قیمت پایین‌تری دارد و همین نوع بسته بندی می‌تواند تا ۱۰ هزارتومان روی قیمت یک کیلو عسل تاثیر بگذارد.
لیست قیمت عسل طبیعی بر اساس نوع در سال ۱۴۰۲
| نوع عسل | بازه قیمت عسل طبیعی (یک کیلو) |
| عسل کنار | ۲۵۰ تا ۳۷۰ هزارتومان |
| عسل گشنیز | ۲۸۵ تا ۳۸۵ هزارتومان |
| عسل آویشن | ۳۱۰ تا ۴۸۰ هزارتومان |
| عسل گون | ۲۸۵ تا ۳۹۰ هزارتومان |
| عسل لعل کوهستان | ۲۹۰ تا ۳۹۵ هزارتومان |
| عسل چهل گیاه | ۲۸۵تا ۴۳۰ هزارتومان |
| عسل اقاقیا | ۲۹۰ تا ۳۹۰ هزارتومان |
| عسل قنقال | ۲۵۰ تا ۳۲۰ هزارتومان |
| عسل یونجه | ۲۷۰ تا ۳۸۰ هزارتومان |
| عسل مرکبات | ۲۸۰تا ۳۸۰ هزارتومان |
| عسل زرشک | ۳۲۰ تا ۴۳۰ هزارتومان |
این قیمت‌ها قیمت خرده فروشی عسل است و بسته به کیفیت عسل طبیعی بین بازه‌های مشخص شده است.
آیا قیمت عسل معیار طبیعی بودن است؟
نکته‌ای که باید به آن دقت شود این است که صرف ارزان یا گران بودن عسل نمی‌تواند ملاکی برای ارزیابی کیفیت عسل باشد. بهترین کار برای اطمینان از این که آیا عسلی که می‌خرید با کیفیت است یا خیر این است که آن را از یک زنبوردار یا فروشنده معتمد بخرید.
اما به یاد داشته باشید که عسل با کیفیت و طبیعی که در ایران تولید می‌شود نیز یک قیمت معقول دارد و نباید فریب سودجویانی که برخی از عسل‌ها را حتی تا چندین میلیون می‌فروشند خورد.
